Мікалай Рыгоравіч Юркевіч

Мікалай Рыгоравіч Юркевіч – доктар юрыдычных навук, заслужаны юрыст Рэспублікі Беларусь, прафесар. Нарадзіўся 18 студзеня 1928 года ў вёсцы Сяргеевічы Пухавіцкага раёна Мінскай вобласці ў сялянскай сям’і. Мікалай Рыгоравіч Юркевіч Бацькі Маці, Еўдакія Кузьмінічна Шарсцінава, – ураджэнка вёскі Кісцяні Рагачоўскага раёна Гомельскай вобласці. Бацька, Рыгор Давыдавіч Юркевіч, нарадзіўся ў 1908 годзе ў Пецярбургу. Маці Еўдакія […]

Бацькі

Маці, Еўдакія Кузьмінічна Шарсцінава, – ураджэнка вёскі Кісцяні Рагачоўскага раёна Гомельскай вобласці. Бацька, Рыгор Давыдавіч Юркевіч, нарадзіўся ў 1908 годзе ў Пецярбургу.

У пачатку 1930-х гг.сям’я некаторы час жыла ў пасёлку Катык (цяпер Шахцёрск, Украіна), дзе бацька Мікалая працаваў на шахце. Там жа ў 1932 годзе нарадзілася сястра Ганна.

Да Вялікай Айчыннай вайны Мікалай Рыгоравіч Юркевіч паспяхова скончыў шэсць класаў Сяргееўскай сярэдняй школы. У пачатку вайны збіраў у навакольных лясах кінутую зброю. З 1942 года разам з сям’ёй прымаў удзел у партызанскай барацьбе.

Ваенныя гады

Ваяваў у атрадзе ім. Суворава, брыгады ім. Панамарэнка другой Мінскай партызанскай брыгады. Разам з дарослымі выконваў заданні камандавання. Удзельнічаў у» рэйкавай “вайне (некаторыя баявыя задачы і шлях атрада можна прасачыць у кнізе С.і. Сіпача”Пухаўшчына памятае”). НАПЯРЭДАДНІ наступальнай аперацыі» Баграціён ” брыгада ім. Панамарэнка па загадзе беларускага штаба партызанскага руху і ЦК КПб (б) была перадыслакаваная ў Заходнюю Беларусь. Там партызаны разбуралі лініі сувязі, утрымлівалі да падыходу Чырвонай Арміі пераправы на рэках, выяўлялі характар варожых абарончых збудаванняў.

Мікалай Рыгоравіч Юркевіч узнагароджаны ордэнамі Чырвонага Сцяга, Вялікай Айчыннай вайны II ступені, медалямі «партызану Вялікай Айчыннай вайны» I і II ступені, «за перамогу над Германіяй», юбілейнымі медалямі.

Жыццё пасля вайны

Пасля вызвалення БССР Мікалай зноў сеў за парту і працягнуў вучобу. Праграму чатырох класаў засвоіў за два гады. Займаўся летам, экзамены здаваў восенню. Школу скончыў з залатым медалём.

У 1946 г.паступіў у Мінскі юрыдычны інстытут. У 1950 годзе выпускныя экзамены прымаў дырэктар Мінскага юрыдычнага інстытута г.а. Павецьеў. Ён высока ацаніў адказы Мікалая Рыгоравіча і запрасіў яго паступаць у аспірантуру.

Мікалай Рыгоравіч Юркевіч: навуковая дзейнасць

Кандыдацкая дысертацыя на тэму» праваздольнасць грамадзяніна СССР па Савецкім грамадзянскім праве ” была падрыхтавана пад кіраўніцтвам Г.А. Павецьева. Абаронена ў 1955 г. у Харкаўскім юрыдычным інстытуце. Доктарская дысертацыя на тэму “шлюб і яго прававое рэгуляванне ў СССР (па матэрыялах Беларускай ССР)” была паспяхова абаронена ў 1967 г.у Маскоўскім дзяржаўным універсітэце ім. М.В. Ламаносава. Вучоная ступень доктара юрыдычных навук па спецыяльнасці» Грамадзянскае права і грамадзянскі працэс ” прысуджана ў 1969 годзе. Вучонае званне прафесара прысвоена ў 1970 г.

З 1953 года ён працаваў у Мінскім юрыдычным інстытуце, які быў ператвораны ў юрыдычны факультэт БДУ. З 1974 г. (з перапынкамі) па 1994 г. загадваў кафедрай грамадзянскага працэсу і працоўнага права. Пачынаючы з 1994 г.стаў прафесарам гэтай кафедры. Менавіта пры М.Г. Юркевіч е адбылося станаўленне кафедры і непасрэдна школы грамадзянскага працэсу ў Беларусі.

Першы перапынак быў звязаны з падрыхтоўкай доктарскай дысертацыі падчас працы ў аддзеле прававых навук Акадэміі навук БССР (1960-1963 гг.). Другі-з тым, што ў 1978 г. Мікалай Рыгоравіч узначаліў сектар праблем сям’і праблемнай навукова-даследчай лабараторыі сацыялагічных даследаванняў БДУ (ПНИЛСИ), потым і саму ПНИЛСИ.

Ўклад у развіццё айчыннай юрыспрудэнцыі

Мікалай Рыгоравіч паспяхова сумяшчаў навукова-педагагічную дзейнасць, практычную юрыдычную і выдавецкую. Ён уваходзіў у склад навуковых саветаў па абароне дысертацый. Займаўся арганізацыяй міжнароднага арбітражнага суда (МАС) пры Беларускай гандлёва-прамысловай палаце. Узначальваў яго з моманту стварэння ў 1994 г.затым быў членам Прэзідыума МАС, арбітрам, галоўным рэдактарам створанага ім у 1996 г. часопіса «прамыслова-гандлёвае права». На гэтай аснове на кафедры пачалося выкладанне спецкурсаў» трацейскія суды «і»Міжнародны камерцыйны арбітраж”. Адначасова прафесар Юркевіч упершыню ў нашай краіне забяспечыў апублікаванне практыкі МАС пры БелГПП.

Прымаў актыўны ўдзел у законапраектных працах-падрыхтоўцы праекта новага Грамадзянска-працэсуальнага кодэкса. Пад кіраўніцтвам Мікалая Рыгоравіча падрыхтаваны першапачатковы тэкст праекта Закона РБ»аб міжнародным арбітражным (трацейскім) судзе”.

Увайшоў у склад камісіі па падрыхтоўцы і рабочай групы па дапрацоўцы праекта Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь 1994 г., быў членам прававога Кансультатыўнага савета пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь, навукова-кансультатыўнага савета пры Вышэйшым Гаспадарчым судзе, навукова-метадычных саветаў пры Вярхоўным Судзе, Генеральнай пракуратуры, навукова-каардынацыйнага савета па праве пры Акадэміі навук БССР.

Мікалай Рыгоравіч Юркевіч: узнагароды

За паспяховую навуковую і педагагічную дзейнасць Мікалай Рыгоравіч Юркевіч неаднаразова ўзнагароджваўся рознымі ганаровымі граматамі, у тым ліку Вярхоўнага Савета БССР (1978 г.), Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь, з’яўляўся ганаровым работнікам юстыцыі (2004 г.), ганаровым работнікам гаспадарчага суда (2005 г.), заслужаным работнікам Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (2011 г.), меў нагрудны знак Міністэрства юстыцыі «за адзнаку II ступені» (2009 г.).

Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 31 кастрычніка 1996 г. № 445 Мікалаю Рыгоравічу Юркевічу за вялікі асабісты ўклад у падрыхтоўку высокакваліфікаваных кадраў, шматгадовую плённую педагагічную і навуковую дзейнасць прысвоена званне заслужанага юрыста Рэспублікі Беларусь.

У 2008 г. у намінацыя «Юрыдычныя навукі» ўзнагароджаны прэміяй “Феміда”, а ў 2009 г. – памятным знакам Ex lege ў сувязі з 65-годдзем вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

Дадатковыя звесткі

Мікалай Рыгоравіч з’яўляўся аўтарам больш за 200 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій і 10 выдадзеных пад яго рэдакцыяй і з яго удзелам Калектыўных кніг па праблемах сацыялогіі сям’і, сямейнай педагогікі, сямейнага права, працоўнага права і працоўнага калектыву, грамадзянскага працэсу, трацейскага разбору, дзейнасці міжнародных арбітражных судоў. Ён удзельнічаў у падрыхтоўцы каментароў да Кодэкса аб шлюбе і сям’і БССР, ДПК, кодэксу законаў аб працы (Працоўнаму кодэксу).

Паспяхова падтрымліваў навуковыя сувязі з навукоўцамі-правазнаўцамі і сацыёлагамі не толькі ў СССР, пра што сведчаць шматлікія публікацыі (у Кіеве, Свярдлоўску (Екацярынбургу), Саратаве, Маскве, Ленінградзе (Пецярбургу) і іншых гарадах), але і сацыялістычных краінах, перш за ўсё ў Рэспубліцы Польшча, ГДР, Балгарыі. У яго перакладзе ў 1956 г. выйшла на рускай мове манаграфія прафесара Н.Мевораха «Сямейнае права».

Пад кіраўніцтвам Мікалая Рыгоравіча падрыхтавана і абаронена звыш 20 кандыдацкіх дысертацый у галіне права і сацыялогіі суіскальнікамі з Беларусі, Польшчы і В’етнама.